Colostrum (inaczej siara) to pierwsze mleko samic ssaków, które produkowane jest przez ich gruczoły mlekowe krótko przed oraz do kilkudziesięciu godzin po porodzie. Colostrum jest zatem pierwszym pokarmem, który noworodek otrzyma od matki po narodzinach. Aby zrozumieć mechanizm działania siary, należy zdać sobie sprawę z przyczyny jej powstawania.
Bardzo istotny jest fakt, iż żaden nowonarodzony ssak (oprócz człowieka) nie jest w stanie przeżyć bez spożycia siary. To odpowiedź na pytanie o znaczenie pierwszego posiłku dla młodego organizmu, który wkroczył w świat zewnętrzny pełen zagrożeń. Colostrum umożliwia przeżycie, ponieważ stanowi impuls aktywujący układ w organizmie, który warunkuje przetrwanie – układ immunologiczny.
Środowisko, w którym znajduje się noworodek po porodzie, różni się od środowiska znanego jego organizmowi z życia płodowego przede wszystkim obecnością drobnoustrojów. Colostrum to pierwszy krok ku budowaniu swoistej odporności organizmu oraz wspieraniu odporności nieswoistej (wrodzonej), której podstawowe elementy u noworodka są już rozwinięte. Układ immunologiczny wykorzystuje zarówno czynniki odporności swoistej, jak i nieswoistej, dlatego tak ważne jest utrzymanie obu jej rodzajów w odpowiedniej formie przez całe życie.
Należy zwrócić uwagę na szeroki zakres pracy układu immunologicznego, który nie kończy się wyłącznie na odpieraniu czynników infekcyjnych. System ten pracuje przez cały czas, kontrolując stan komórek i tkanek – nadzór ten umożliwia eliminację powstających komórek nowotworowych, usuwanie zdegenerowanych elementów oraz regenerację uszkodzonych. Sprawnie pracujący układ immunologiczny jest zatem najważniejszym warunkiem utrzymania zdrowia oraz przetrwania organizmu. Skład siary – ponad 250 substancji czynnych – wyjaśnia jego wielokierunkowe działanie. Ukształtował się w długim procesie ewolucji, przygotowując dla noworodków ssaków najznakomitszy pierwszy pokarm.
Wywierając wpływ na ogromną ilość procesów w organizmie – z których nie wszystkie zostały do tej pory poznane – stanowi dla naukowców niejako zagadkę. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy może być fakt, iż colostrum działa w sposób holistyczny – na poziomie komórkowym reguluje zaburzone procesy zachodzące na różnych płaszczyznach, co przyczynia się do zauważalnych zmian. Wiele substancji zawartych w siarze działa w sposób, którego nie potrafimy ujednoznacznić: naczyniowy czynnik wzrostu VEGF powoduje wrastanie nowych naczyń włosowatych w procesach regeneracji np. skóry; jednak podczas oddziaływania na guzy nowotworowe, colostrum hamuje wrastanie nowych naczyń do ich tkanki, aby doprowadzić do obumarcia.
Choć wiele tajemnic natury udało nam się poznać, niektóre z nich – jak dokładny mechanizm działania składników colostrum – wciąż pozostają niewyjaśnione. Do tej pory nie udało się także stworzyć syntetycznego odpowiednika siary, a próby stosowania u pacjentów jej składników – np. immunoglobulin czy czynników wzrostu – nie kończyły się dużym powodzeniem. Aktualny stan badań na temat składników colostrum i ich wpływu na ludzki organizm przedstawimy w kolejnych wpisach.
Dominika Piotrowska
Akceptuj i zamknijStrona używa plików cookies (ciasteczka) dla w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.
